به بهانه آغاز بهار
نگاهی دارم به مطالعاتی درباره شرکت‌های خانوادگی
کلیدواژه‌های مطالعه دوم
مدیرعاملی زنان
حضور زنان در تیم مدیریت ارشد
جذب؛ انتخاب؛ فرسایش
تصمیم‌گیری در شرکت‌های خانوادگی
این پژوهش در سال 2025 منتشر شده است؛ با مشارکت 153 شرکت در کشور ایتالیا: 79 شرکت خانوادگی و 74 شرکت غیرخانوادگی. این مطالعه به بررسی رابطه بین حضور مدیرعامل زن و افزایش حضور زنان در تیم مدیریت ارشد پرداخته است. با استفاده از مدل جذب-انتخاب-فرسایش و نظریه انطباق نقش، پژوهشگران نشان می‌دهند که نقش‌آفرینی زنان در جایگاه مدیرعامل در شرکت‌های غیرخانوادگی به افزایش تعداد زنان در تیم مدیریت ارشد مرتبط است و هرچه اختیارات مدیرعامل بیشتر باشد، تأثیر مثبت بر تنوع جنسیتی تیم مدیریت ارشد قوی‌تر است. اما در شرکت‌های خانوادگی حتی با وجود مدیرعامل زن و اختیارات تصمیم‌گیری بالا، تمایل کمتری به افزایش حضور زنان در تیم مدیریت ارشد وجود دارد؛ به نظر می‌رسد کلیشه‌های جنسیتی، ساختارهای سنتی و تحت تأثیر نقش‌آفرینی مردان در فرهنگ سازمان و خانواده در شرکت‌های خانوادگی جدی‌تر است
این مطالعه با ترکیب دو چارچوب نظری یعنی مدل جذب-انتخاب-فرسایش و نظریه انطباق نقش به بررسی موانع حضور زنان در سطوح ارشد مدیریتی پرداخته است. در این مطالعه طرح‌واره‌های جنسیتی در انتصاب‌های سطح مدیریت ارشد، کم بودن زنان در سطح تیم مدیران ارشد شرکت‌ها، واکاوی اثر الگوسازی به معنی حضور مدیرعامل زن و تأثیر بر جذب و انتخاب زنان در سطح مدیریت ارشد و جلوگیری از کناره‌گیری زنان در شرکت‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین نقش اختیارات مدیرعامل و ساختار شرکت‌های خانوادگی برای پژوهشگران اهمیت دارد؛ از منظر فرهنگ سنتی که فضای کمتری برای پیشرفت زنان فراهم کرده است
ایده پژوهش حاضر این است که تغییرات ساختاری در سطح اختیارات تصمیم‌گیری و تغییر فرهنگ سازمانی در شرکت‌های خانوادگی برای شکستن سقف شیشه‌ای پیشرفت زنان اهمیت دارد. برای ارتقای تنوع جنسیتی در سطح مدیریت ارشد سازمان‌ها، باید از انتصاب زنان به عنوان مدیرعامل حمایت کرد و اختیارات لازم برای تصمیم‌گیری را در عمل برای ایشان فراهم کرد؛ حساسیت موضوع در فرهنگ سازمانی شرکت‌های خانوادگی از منظر پذیرش رهبری زنان بالاتر است. در این مطالعه به نظر می‌رسد نفوذ و ترجیح مردان خانواده در تصمیم‌گیری در شرکت‌های خانوادگی درباره ترکیب تیم مدیریت ارشد تأثیرگذارتر است. در شرکت‌های خانوادگی رابطه معناداری بین حضور مدیرعامل زن با اختیارات زیاد و افزایش حضور زنان در سطح مدیریت ارشد وجود ندارد
پژوهشگران پیشنهاد می‌دهند که آموزش حذف کلیشه‌های جنسیتی از طریق دانش‌افزایی درباره مزایای رهبری زنان و تأثیر بر عملکرد شرکت و شناسایی و کاهش سوگیری‌های پنهان در فرآیند تصمیم‌گیری در شرکت‌های خانوادگی می‌تواند مؤثر باشد. همچنین معرفی زنان موفق در شرکت‌ها و انتشار داستان‌های موفقیت ایشان کمک‌کننده است. واگذاری اختیارات استراتژیک به مدیرعامل زن و ایجاد کمیته‌هایی مستقل برای نظارت در فرآیندهای انتصاب مدیران ارشد و کاهش میزان نفوذ خانواده و مالکان در انتخاب مدیران توصیه شده است. همچنین معیارهای شفافی برای انتصاب‌ها برپایه شایسته‌سالاری و برابری جنسیتی برای ترکیب تیم مدیریت ارشد تعریف شود. از سویی استقرار نظام راهبری شرکتی متناسب در شرکت‌های خانوادگی برای ایجاد شفاف‌سازی مالکیت و حکمرانی مؤثر است